8. Werkende stad
Om een sociale stad te bouwen, hebben we mensen nodig: bouwvakkers die voor betaalbare woningen zorgen, chauffeurs voor een beter openbaar vervoer, schoonmaakpersoneel in de scholen, archeologen, jeugdwerkers ... Er is zoveel te doen. Toch zien we hoe er op personeel bespaard wordt en er tegelijk dure consultancyopdrachten worden uitgeschreven aan de privé. Wij willen een trendbreuk. We komen terug op de uitbesteding van stadsarcheologie en zullen de schoonmaak opnieuw insourcen. We zorgen voor duizend extra jobs in de sociale economie. Sterke publieke diensten bouwen mee aan de stad op mensenmaat.
Wat wij willen
1. Stop de besparingen, investeer in de stad
- We investeren in het stadspersoneel en in de herwaardering van andere stadsdiensten.
- We kiezen opnieuw voor een volwaardige publieke dienst Stadsarcheologie.
- We draaien de besparingen terug op de poetsdiensten van het onderwijs, musea, en andere stadsgebouwen. We kiezen voor de insourcing van deze essentiële dienstverlening.
- Om de administratieve diensten van de stad Gent toegankelijker te maken wordt het mobiel dienstencentrum van de stad opnieuw ingevoerd.
- We zetten in op meer toegankelijke wijkkantoren voor stadsdiensten en politie. We draaien de tendens naar telefonische en digitale afspraken terug om. We zetten in op goed en persoonlijk contact met de burger. We doen beroep op de expertise van de loketbedienden om de dienstverlening aan de burger te verbeteren.
- We gaan voor investeringen en jobs in toekomstsectoren. We bouwen een stadsbedrijf voor duurzame en goedkope energie uit.
- We willen een stedelijk investeringsbudget dat uitgaat van de sociale noden, maar ook zorgt voor volwaardige jobs.
Meer achtergrondinformatie
Het huidige stadsbestuur ondertekende een protocol met de vakbonden (2019) met de belofte om niet te snoeien op personeel gedurende deze legislatuur. Toch zagen we dat de besparingsgolven van 2022 een grote impact hadden op het personeelsbestand van onze stad: 300 voltijdse functies werden wegbespaard.
Een stad op mensenmaat heeft nood aan een sterke publieke dienstverlening met méér personeel.
Maar, als het van Christophe Peeters (Voor Gent), de schaduwschepen van Financiën afhangt, zal er de volgende legislatuur opnieuw - en nog harder - bespaard worden: “Het worden geen plezante jaren, de eerstvolgende. Er zal moeten bespaard worden, we zullen moeten terugplooien op onze kerntaken. Gent heeft veel te veel volk in dienst”, zei Peeters in de pers.
De PVDA is het daar niet mee eens en verzet zich tegen bijkomende besparingen op personeel. We moeten net investeren in ons stadspersoneel.
We versterken de dienst stadsarcheologie en draaien de besparingen terug. Ook kiezen we ervoor om besparing op de poetsdiensten van het onderwijs, musea, en andere stadsgebouwen vollédig terug te draaien. Deze essentiële dienstverlening moet opnieuw worden geïnsourcet Zo bouwen we aan kwalitatieve publieke dienstverlening (propere scholen, musea, enzovoort) en geven we zelf de garantie voor goede arbeidsvoorwaarden, voor betere werkomstandigheden, weg van het precaire statuut waaronder de schoonmakers van de private firma’s nu vallen. Dat is een kwestie van respect en sociaal beleid.
De administratieve diensten van de stad Gent maken we toegankelijker door het mobiel dienstencentrum van de stad opnieuw in leven te roepen. Ook deze dienstverlening werd geschrapt tijdens de besparingsrondes van het huidige stadsbestuur.
Tot slot willen we inzetten op meer toegankelijke wijkkantoren voor stadsdiensten en politie. We zetten daarbij in op goed en persoonlijk contact met de burger en doen beroep op de expertise van de loketbedienden om de dienstverlening aan de burger te verbeteren.
2. Waardig werk en respect voor het stadspersoneel
- Wij tonen respect voor de medewerkers van de stadsdiensten. Sterke publieke diensten zijn nodig. Ze staan of vallen met gemotiveerde medewerkers. Zorg voor een vast statuut op alle niveaus. De stad moet de sociale werkgever bij uitstek zijn.
- We verdedigen het statuut van onze ambtenaren, ook op Vlaams en Federaal niveau. We verzetten ons tegen de tendens naar steeds meer contractueel en interim-personeel bij de openbare diensten.
- We luisteren naar het stadspersoneel en nemen hun expertise qua dienstverlening ernstig. We verspillen daarom geen geld aan dure consultancybureaus.
- We zorgen dat de stadsdiensten een weerspiegeling zijn van onze superdiverse samenleving. Racisme en discriminatie op de werkvloer worden niet getolereerd.
- We starten een proefproject op rond de 30-urenweek en evalueren de impact op stress, welzijn en de combinatie werk-gezin.
Meer achtergrondinformatie
De voorbije legislatuur werd er stevig bespaard, ook op het eigen personeel: 300 voltijdse krachten werden geschrapt uit het personeelsbehoefteplan van de stad, personeel moest daardoor ‘geheroriënteerd’ worden, met een hoge personeelsuitval tot gevolg. De kaap van 20% langdurig zieken werd voor het eerst overschreden bij het eigen stadspersoneel. Vandaag zien we dat er al bijna 1.600 personeelsleden langdurig ziek zijn. Deze cijfers zijn echt problematisch. Die cijfers zijn het resultaat van de besparingen en de heroriëntering die het stadsbestuur de voorbije legislatuur doorvoerde. Het personeel zit door de besparing en heroriëntering met een dubbele onzekerheid: ‘Zal ik mijn job verliezen? Of zal ik binnenkort een totaal andere job moeten uitvoeren?’ Dat weegt op hun veerkracht en dus op hun gezondheid.
Telkens als de PVDA hierover tussenkomt, wordt er steevast beweerd door Hafsa El-Bazioui (Groen), schepen van personeel, dat de stad en haar personeel het slachtoffer zijn van een maatschappelijke tendens van meer langdurig zieken. Maar niets is minder waar. Langdurig zieken en burn-outs mogen dan wel een maatschappelijke tendens zijn, de stad moet hier optreden als goede werkgever en zorgen voor het welzijn op de werkvloer. We moeten hierbij als stad het goede voorbeeld geven aan andere sectoren en tonen hoe het wél moet. De stad moet investeren in personeel en werkbaar werk, in plaats van te besparen en een heroriëntering door te voeren.
Naast de besparing op het eigen personeel vond het huidige stadsbestuur het dan weer wél nodig om maar liefst 14,5 miljoen euro uit te geven aan externe private firma’s voor consultancy-opdrachten. De PVDA wil drastisch snoeien bij deze uitgaven en het vrijgekomen geld opnieuw investeren in eigen personeel. We pleiten voor meer transparantie bij deze opdrachten, waarbij consequent impactmetingen worden uitgevoerd en gerapporteerd aan de gemeenteraad en de Gentenaars. Uitgaven met een te lage impact worden simpelweg niet meer uitgevoerd. Ook wordt er steeds de afweging gemaakt of opdrachten in eigen beheer uitgevoerd kunnen worden, al dan niet door bepaalde stadsdiensten te versterken.
3. Investeren in sociale economie
- We streven naar de creatie van duizend bijkomende, volwaardige jobs in de sociale economie. De stad neemt daarvoor een regierol op en brengt alle belanghebbenden samen.
- We verzetten ons tegen de dreigende privatisering van de Fietsambassade en bouwen verder aan deze plaats van sociale tewerkstelling, dienstverlening en opleiding.
- We breiden het Dienstenbedrijf Sociale Economie uit en werven extra jobcoaches aan, in plaats van erop te besparen.
- We investeren in projecten voor werkzoekenden gebaseerd op emancipatie, opleiding en empowerment, gericht op duurzame tewerkstelling.
- We draaien de verplichte gemeenschapsdienst terug.
- We faciliteren experimenten om buurtgerichte duurzame jobcreatie mogelijk te maken voor mensen die niet meekunnen in de reguliere arbeidsmarkt en waarbij mensen op maat van hun talenten en potentieel worden ingezet.
- Onze eerste prioriteit bij begeleiding is jongeren helpen om werk te vinden. Bij het uitschrijven van overheidsopdrachten voegen we als voorwaarde toe dat laaggeschoolde jongeren kansen moeten krijgen.
- De Stad zet zich in om knelpuntberoepen van andere overheden zoals buschauffeurs bij De Lijn, kinderopvang … mee in te vullen.
- Als grootste werkgever in Gent geeft De Stad zelf het goede voorbeeld. We komen op tegen discriminatie en organiseren proactieve praktijktesten om discriminatie bij aanwervingen en promoties op te sporen en aan te pakken. Mensen met een beperking krijgen bij de stadsdiensten de kans op een job op maat.
Meer achtergrondinformatie
Werk is een recht dat we willen verzekeren aan alle Gentenaars. Een vaste job, met een volwaardig inkomen, is een cruciale hefboom om niet in armoede te belanden en om uit het sociaal isolement te geraken.
Daarom willen we duizend bijkomende jobs op maat creëren voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Het stadsbestuur moet daarbij de trekker zijn, alle belanghebbenden samenbrengen en een sterke regierol opnemen. We stimuleren bijkomende jobs in de sociale economie en komen op voor volwaardige werk- en loonvoorwaarden. Van grote ondernemingen die subsidies en voordelen van de Stad Gent ontvangen, vragen we in ruil investeringen in een aantal duurzame sociale jobs voor mensen in een kwetsbare maatschappelijke positie en een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Daarbij voorzien we de nodige begeleiding (taallessen, training on the job, coaching en nazorg …).
Met de PVDA willen we werkzoekenden versterken, in plaats van te bestraffen. Het huidige stadsbestuur maakte de andere keuze: Groen, Vooruit, Open VLD en CD&V beslisten achter gesloten deuren om mee te gaan in de verplichte gemeenschapsdienst. Zij willen mensen die langer dan twee jaar werkloos zijn, verplicht inschakelen bij taken die voordien door stadspersoneel en/of het Dienstenbedrijf Sociale Economie werden uitgevoerd. We praten hier over mensen die vooruit willen geraken, een volwaardige job willen en hun leven opbouwen. Daar is een volwaardig loon voor nodig met arbeidsvoorwaarden. Een extraatje van €1,30 bruto per uur bovenop de werkloosheidsuitkering is onvoldoende en sociaal onaanvaardbaar.
Het gaat hier over functies in de wasserij, het strijk- en naaiatelier, chauffeur, magazijnier, verhuizer, schrijnwerker, straatveger, enzovoort. Kortom, veel uitvoerende functies op D- en E-niveau die we amper hebben zien toenemen in de personeelsbehoefte, integendeel, er werd zelfs op bespaard. Wij willen de verplichte gemeenschapsdienst terugdraaien. Mensen die werk zoeken, willen we versterken, in plaats van te bestraffen. Daarom starten we als alternatief een project op rond ‘buurt zonder langdurige werkloosheid’.
Een progressieve stad als Gent heeft nood aan een volwaardig uitgebouwd dienstenbedrijf sociale economie om beleidsdoelstellingen te realiseren die zorgen voor een emancipatorische activering, een activering op mensenmaat. We bouwen daarbij verder aan de fietsambassade als plaats van sociale tewerkstelling en opleiding. Voor de PVDA is het, in tegenstelling tot Voor Gent, wél een kerntaak van de overheid om op een sociale manier voor activering te zorgen, fietsen te herstellen aan een betaalbaar tarief en zo de drempel voor duurzame mobiliteit te verlagen.
Daarom zetten we ook verder in op het Dienstenbedrijf Sociale Economie en werven we extra jobcoaches aan, in plaats van erop te besparen, zoals er gebeurde in de huidige legislatuur. Zo willen wij dat sociale tewerkstelling en het 'artikel 60'-systeem voor extra tewerkstelling zorgt. Het mag geen stabiele jobs vernietigen en we willen het enkel nog gebruiken voor werkgevers uit de non-profitsectoren.
We investeren enkel in begeleidingsprojecten die de principes van humane activering toepassen. Daarbij kiezen we voor langdurige projecten door organisaties uit de social profit. Geen commercie.
Onze eerste prioriteit bij begeleiding is jongeren helpen om werk te vinden. Bij het uitschrijven van overheidsopdrachten voegen we als voorwaarde toe dat laaggeschoolde jongeren een kans moeten krijgen. De Stad zet zich in om knelpuntberoepen van andere overheden zoals buschauffeurs bij De Lijn, kinderopvang … mee in te vullen. Als grootste werkgever in Gent toont de Stad zelf het goede voorbeeld. We komen op tegen discriminatie en organiseren proactieve praktijktesten om discriminatie bij aanwervingen en promoties op te sporen en aan te pakken. Mensen met een beperking krijgen ook bij de stadsdiensten de kans op een job op maat.
4. Nultolerantie voor sociale dumping
- De Stad neemt het initiatief om samen met alle betrokkenen een actieplan op te stellen tegen sociale dumping op bouwwerven. Wij willen dat de stad sociale normen oplegt voor haar eigen overheidsopdrachten.
- Wij moeten als stad zelf instaan voor de opvolging en inspectie van onze bouwwerven.
- Wij zetten ons in voor betere huisvesting van buitenlandse werknemers die het slachtoffer zijn van sociale dumping en mensenhandel.
- Het stadsbestuur neemt de actieve verdediging op van de wet-Major tegenover elke aanval op het statuut van de dokwerkers.
Meer achtergrondinformatie
Sociale dumping is een oud zeer dat spijtig genoeg nog zeer vaak voorkomt, de bouwsector is hierin een zeer gevoelige sector. Zelfs bij overheidsopdrachten blijkt het risico voor sociale dumping nog te bestaan. Zo is er de Leopoldskazerne, ooit de thuisbasis van militairen. Het is nu een groot ontwikkelingsproject van de provincie Oost-Vlaanderen in samenwerking met private ontwikkelaars Matexi en Ciril. Op de site staat nu het nieuwe Provinciehuis, er komt een hotel en onbetaalbare woningen. Sinds de start van de werken in 2019 waren er al meer dan duizend onderaannemingen actief.
In maart 2023 alleen al waren er 220 onderaannemingen aan het werk, waarvan zeven onwettelijk. Dat blijkt uit werfdocumenten die de PVDA via een vertrouwelijke bron kon inkijken. Hoofdaannemer is Democo, dat is de aannemer van de school die drie jaar geleden instortte op Antwerpen-Zuid. Het bedrijf kwam daarbij in opspraak omdat het waarschuwingen over stabiliteitsproblemen genegeerd zou hebben en gelogen zou hebben over het aantal onderaannemingen dat actief was op de werf.
Op de werf van de Leopoldskazerne botsen we opnieuw op een onoverzichtelijk kluwen van ontelbare onderaannemingen en een gebrek aan controle. Niemand weet wie wanneer aanwezig is en voor welk bedrijf. Dat zet de deur open voor sociale dumping en brengt de veiligheid van de werknemers in gevaar. Werd er geen enkele les getrokken uit de ramp in Antwerpen waarbij vijf bouwvakkers het leven lieten? Dit is volstrekt onverantwoord.
Om fraude tegen te gaan, wordt bij overheidsopdrachten de keten van onderaannemingen wettelijk beperkt tot drie niveaus. Uit de documenten die wij konden inkijken voor de maand maart 2023, blijken zeven onderaannemers zich toch nog op een lager niveau in de keten te bevinden: drie aannemers op het vierde niveau, vier aannemers op het vijfde niveau. Zeven onderaannemingen zouden m.a.w. onwettelijk ingeschakeld worden.
We vragen een strenge aanpak van de ketens van onderaannemingen en sociale dumping op onze bouwwerven.
Daarom stellen we voor dat de Stad het initiatief neemt om samen met alle betrokkenen een actieplan op te stellen tegen sociale dumping op bouwwerven. Wij willen dat de stad sociale normen oplegt voor haar eigen overheidsopdrachten.
Samen met de vakbonden voeren we een charter in met afdwingbare maatregelen tegen sociale dumping. Op de bouwwerven van de stad aanvaarden we alleen volwaardige jobs. Geen wirwar van constructies en onderaannemingen die een loopje nemen met de sociale rechten en de veiligheid van de werknemers.
Wij moeten als stad zelf instaan voor de opvolging en inspectie van onze bouwwerven. Verder stellen we voor om in te zetten op betere huisvesting van buitenlandse werknemers, die het slachtoffer zijn van sociale dumping en mensenhandel.
Tot slot neemt het stadsbestuur de actieve verdediging op van de wet-Major tegenover elke aanval op het statuut van de dokwerkers. Meer informatie over ons standpunt i.v.m. de Haven leest u in Hoofdstuk 25 Industrie- en havenstad.