24. Stad met lokale ondernemers

Een levendige stad kan niet zonder lokale zelfstandigen. Zij zijn mee de basis voor de bedrijvigheid in elke wijk. Bakkers en kruideniers, maar ook andere handelaars, horeca-uitbaters, creatieve zelfstandigen en ondernemers die een dienst aanbieden. In onze sociale visie op de stad zetten wij die zelfstandigen op een belangrijke plaats. Voor steeds meer zelfstandigen en kleine ondernemingen staat het water aan de lippen. In de deelgemeenten verdwijnen steeds meer middenstanders, maar ook in het centrum krijgen ze het steeds moeilijker. Het huidige beleid focust op grote ketens, bedrijven en massatoerisme, maar de stedelijke ondersteuning schiet tekort voor de kleine ondernemer. Als we een sociale en leefbare stad willen, moeten we de lokale zelfstandigen volop ondersteunen.

We verlagen de belastingen voor kleine zelfstandigen en laten de grootste bedrijven hogere tarieven betalen. Zo realiseren we een eerlijke taxshift, zoals in Zelzate.
We verlagen de forfaitaire tarieven voor kleine bedrijven in de bedrijfsbelasting en verlagen de terrasbelasting.
We werken de sfeergebieden verder uit met focus op de deelgemeenten.
We bouwen het Ondersteuningspunt Ondernemers Gent (OOG) verder uit. We ondersteunen zelfstandigen ook verder als ze het statuut van ‘starter’ ontgroeien.
PuurGent wordt verder uitgebreid naar zelfstandigen die buiten de detailhandel en horeca vallen.
De Stad biedt een publieke dienst Boekhouding aan betaalbare prijzen aan.
We dringen aan bij de federale regering voor het oprichten van een publieke bank, die betere ondersteuning biedt voor kmo’s die leningen willen aangaan.
We binden de strijd aan tegen de steeds stijgende huurprijzen en tegen de speculatieve leegstand die ook winkeliers en de horeca treffen.
We draaien de verhoging van de onroerende voorheffing voor particulieren en kleine zelfstandigen terug.
De procedure voor het aanvragen van subsidies wordt vereenvoudigd. De Stad ondersteunt ondernemers bij hun aanvraag en de omvang van de dossiers wordt teruggeschroefd.
We versoepelen het terrasreglement zodat we in Gent meer gezellige en ruimere terrassen kunnen zetten.
We bouwen de energiecoaching van de Stad Gent verder uit, waarbij professioneel advies gegeven wordt op maat van de onderneming om energiebesparende maatregelen te plannen en uit te voeren.
We zorgen voor meer betaalbare ruimtes voor artiesten. Van collectieve ateliers tot repetitiezalen en opslagruimte.

Meer achtergrondinformatie

Kleine ondernemingen zoals handelaars en horecazaken zorgen mee voor de leefbaarheid van een stad en zijn de basis van de bedrijvigheid in elke wijk. Het huidige beleid focust op grote ketens, bedrijven en massatoerisme, maar stedelijke ondersteuning schiet tekort voor de kleine ondernemer. Als we een sociale en leefbare stad willen, moeten we als Stad de lokale zelfstandigen volop ondersteunen.

Het stadsbestuur heeft heel wat tools in handen om zelfstandigen te ondersteunen in het uitoefenen van hun beroep. Vaak wordt die energie enkel gefocust op grote bedrijven en innovatieve projecten.

We voeren een eerlijke taxshift door, waarbij we de belastingen voor kleine ondernemingen en zelfstandigen verlagen en een grotere bijdrage vragen van de grootste bedrijven op ons grondgebied. We verlagen ook de terrasbelasting.

Het uitbouwen van de dynamische sfeergebieden in het stadscentrum is één van de positieve verwezenlijkingen van het voorbije stadsbestuur. Dit neemt de concurrentiesfeer tussen handelaars weg en maakt hen partners in het promoten van hun eigen stukje Gent. Toch moeten we vaststellen dat er dikwijls nog te weinig financiële en administratieve ondersteuning is. Het beheer van de sfeergebieden komt vaak terecht op de schouders van geëngageerde handelaars. Daarom willen we dat het stadsbestuur meer ondersteuning biedt. De Stad voorziet proactief infopakketten voor zelfstandige nieuwkomers in het sfeergebied. Zo weten zij wat er leeft in de buurt, welke activiteiten en ondersteuning er worden georganiseerd, en wie de andere ondernemers in de buurt zijn.

Het huidige stadsbestuur heeft de sfeergebieden niet willen doorvoeren in de randgemeenten en buitenwijken. Die snakken nochtans naar dezelfde mogelijkheden om hun aanbod en activiteiten bekend te maken en om hun buurt te doen (her)leven door gezamenlijke projecten op te starten. In de buitenwijken is het steeds moeilijker om de kernen levendig te houden en de kleine zelfstandige heeft het moeilijk om te blijven bestaan. Extra ondersteuning van de Stad is dus nodig door die wijken op te nemen in het sfeergebiedenproject. Een groot deel van de Gentenaars woont in die randgemeenten. Gent is ook van hen, niet enkel van de toeristen in het stadscentrum.

De zelfstandigenorganisaties en het stadsbestuur zetten veel in op het ondersteunen van de startende zelfstandigen, met onder andere initiatieven zoals het starterscontract van het Ondersteuningspunt Ondernemers Gent (OOG). Veel zelfstandigen geven echter aan dat er nood is aan een meer gespecialiseerde en uitgebreide begeleidingsdienst die ondernemers kan bijstaan inzake rechten, management, fiscaliteit, personeelsbeleid, milieu en innovatie in elke fase van hun loopbaan.

Zelfstandigen die in moeilijkheden (dreigen te) komen, worden nog te vaak aan hun lot overgelaten of moeten een beroep doen op weinig gekende initiatieven met een beperkte capaciteit. Deze ondersteuning zouden de ondernemers bij de Stad Gent zelf moeten kunnen vinden.

De procedure voor het aanvragen van subsidies moet eenvoudiger. Ondernemers hebben vaak geen tijd om deze gigantische dossiers in elkaar te boksen. De Stad moet zelfstandigen bij hun aanvraag ondersteunen en de omvang van de dossiers moet worden teruggeschroefd. We versoepelen het terrasreglement zodat we in Gent meer gezellige en ruimere terrassen kunnen zetten. We bouwen de energiecoaching van de Stad Gent verder uit, waarbij professioneel advies gegeven wordt op maat van de onderneming om energiebesparende maatregelen te plannen en uit te voeren.

De stijgende huurprijzen zijn niet enkel problematisch als je wil wonen in Gent. Ook voor de Gentse handelaars, horecazaken of zelfstandigen die diensten verlenen, staat het water aan de lippen. Daarnaast is de leegstand van handelspanden in Vlaanderen in 10 jaar tijd verdubbeld. In Gent stonden in 2023 maar liefst 406 handelspanden leeg. Dat is 7,7% van alle panden. Gent kende van alle Vlaamse provinciehoofdsteden de sterkste groei van commerciële leegstand in de periode 2013-2017. Toch merken we dat de huurprijzen van de winkels exponentieel blijven stijgen. Veel handelaars worstelen met deze hoge huurprijzen, die een groot deel van hun kosten opslorpen. De prijzen worden in stand gehouden door speculatie. De Stad moet hard optreden tegen leegstand, ook van commerciële panden.

De Stad moet, naast initiatieven zoals The Box (waar beginnende ondernemers hun concept kunnen uittesten in pop-upvorm), ook panden in eigen handen hebben. Die worden dan verhuurd aan een betaalbare prijs. Daarnaast moet er een openbaar register komen van de huidige gevraagde huurprijzen en van de stijging van de voorbije jaren.

Het Gentse stadsbestuur heeft in september 2023 beslist om de opcentiemen op de onroerende voorheffing te verhogen van 913,10 naar 1.088. Dat is een toename van bijna 20%. PVDA wil die verhoging van de onroerende voorheffing terugdraaien en verlagen naar het oude niveau.

Een uitbreiding van de focus van PuurGent die breder gaat dan detailhandel en horeca of het oprichten van een extra ondernemersorganisatie lijkt noodzakelijk. Veel kleine zelfstandigen vallen namelijk buiten de detailhandel en horeca en dus uit de boot.

We begunstigen buurtwinkels en korteketenhandels ten nadele van groothandel, agrobusiness en onlineverkoop via het buitenland.
We zetten in op integrale wijken met een versterkt sociaal weefsel. We zorgen dat in alle wijken basisdiensten aanwezig zijn.
Buurten en wijken worden verder ontwikkeld door buurtwinkels, bakkers, lokale handelaars en horeca aan te trekken in de woonwijken.
Bij openbare aanbestedingen bevoordelen we lokale handelaars.
Stad Gent neemt een voorbeeldfunctie op en koopt zelf zo veel mogelijk lokaal aan. In dit aankoopbeleid worden ook ethische, sociale en ecologische criteria in rekening genomen, zoals een goed werknemersbeleid, circulaire economie en klimaatimpact.
De Stad ondersteunt Gentse zelfstandigen die werken met lokale en korteketenproducten van andere lokale ondernemers en korteketenlandbouwers.
De Stad moedigt actief duurzame korteketenlandbouw aan. Landbouwers uit de regio worden in contact gebracht met lokale landbouwmarkten en grote verbruikers. Er wordt opgetreden tegen het oneigenlijk gebruik van landbouwgrond.

Meer achtergrondinformatie

Voor een stad is het van levensbelang dat zowel de kern als de wijken een bloeiende dynamiek kennen. Om op een duurzame manier te kunnen samenleven, stellen wij het principe van integrale kernen voor. Dat zijn wijken waar wonen betaalbaar is, waar gezondheidszorg, onderwijs en publieke voorzieningen toegankelijk en degelijk zijn. Ruimtegebruik en mobiliteit moeten in een duurzame stad slim aangepakt worden en dat impliceert dat de dagelijkse noden van de mensen nabij moeten zijn. Uiteraard betekent dat ook dat lokale handelaars, zoals buurtwinkels, in de wijk verankerd moeten blijven.

Gezonde kernen moeten beschikken over een goede mix van activiteiten. Wonen, werken, ontspannen, onderwijs, cultuur … moeten dus met elkaar verweven zijn in de wijken. Die mix moet er dan ook zijn bij de verschillende soorten zaken van ondernemers.

Met PVDA maken we een absolute prioriteit van het ondersteunen van kleine zelfstandigen, in plaats van grote bedrijven en ketens. Een doelgerichte aanpak is nodig om kleine handelaars open te houden en te verankeren in de buurt. Om te beginnen haalt het stadsbestuur zelf geen grote concurrenten binnen. In openbare aanbestedingen worden kleinere handelaars nu vaak al bij voorbaat uitgesloten omdat de aanbesteding te groot is en er onredelijk hoge omzetcijfers worden vereist. Vaak bieden grote spelers ook producten aan tegen prijzen waar de lokale handelaar niet mee kan concurreren. De Stad moet daarom de kwaliteit van de producten beter valideren bij aanbestedingen. Bovendien moeten bepaalde loten opgedeeld worden, zodat ook kleine spelers kunnen meedingen.

De Stad moet een voorbeeldfunctie opnemen in het ondersteunen van lokale handelaars en moet zelf zo veel mogelijk lokaal aankopen. In dit aankoopbeleid worden ook ethische, sociale en ecologische criteria in rekening genomen, zoals een goed werknemersbeleid, circulaire economie en klimaatimpact.

De Stad ondersteunt Gentse zelfstandigen die werken met lokale en korteketenproducten van andere lokale ondernemers en korteketenlandbouwers. Nu is het voor veel ondernemers financieel onmogelijk om lokale of korteketenproducten aan te kopen. Deze ondersteuning kan onder andere door een speciaal ‘Ik serveer lokaal’-label, met focus op duurzaamheid en gezondheid, of door subsidies te geven aan zelfstandigen die bereid zijn om met lokale producenten te werken.

Om de detailhandel te versterken in een wereld waarin online shoppen steeds meer regel dan uitzondering wordt, stellen we een officieel e-commerce platform, ‘Koop Gents’, voor. Hierin verenigen we alle lokale detailhandelaars in het Gentse, waardoor Gentenaars zeer bewust lokaal kunnen kopen. De bestellingen die via dit platform geplaatst worden, worden bezorgd via het Stadsdistributieplatform, waarbij kleine handelaars korting krijgen.

De Stad moedigt actief duurzame korteketenlandbouw aan. We brengen op structurele manier lokale landbouwers in contact met landbouwmarkten en afnemers zoals scholen of bedrijven. We treden ook op tegen de verpaarding, waarbij landbouwgronden niet langer voor productie worden ingezet maar voor stedelijke functies. Dat is één van de maatregelen die we nemen om de strijd aan te binden tegen de zeer hoge prijs van landbouwgronden. We treden ook op tegen het oneigenlijk gebruik van landbouwgrond.

We zorgen voor gratis en kwaliteitsvol openbaar vervoer, met meer haltes en meer doorkomsten. Dat verhoogt de bereikbaarheid van lokale handelaars in het stadscentrum en de buitenwijken en leidt tot meer klanten voor handelaars en horecazaken. Een bereikbare stad is een bruisende stad.
We blijven het Stadsdistributieplatform verder uitbouwen. Hierbij worden leveringen voor in de stad samengebracht en opnieuw verdeeld via lichter en klimaatvriendelijker vervoer. De Stad zet zelf bijkomende initiatieven op en houdt die voor 100% in publieke handen.
We houden bij het organiseren van grote evenementen in het stadscentrum rekening met eventuele negatieve gevolgen voor de leveringen voor de lokale ondernemers.
We vervangen de reclame in de bushokjes door een non-profit systeem waarbij culturele en sociale organisaties die ruimte kunnen gebruiken voor hun campagnes.

Meer achtergrondinformatie

We geven zelfstandigen extra ondersteuning bij wegenwerken door initiatieven zoals TRAVAK van PuurGent verder uit te bouwen.
We dringen bij de federale regering aan om de sociale rechten van zelfstandigen uit te breiden, met name wat betreft de werkloosheidsuitkering, ziekte, arbeidsongeschiktheid en zwangerschap.
Er komen strengere regels rond outsourcing en de aansprakelijkheid van opdrachtgevers. Zo beschermen we zelfstandigen en kmo’s beter in hun contacten met grote groepen.
We dringen bij de bovenlokale overheid aan op een volwaardig kunstenaarsstatuut voor zelfstandige kunstenaars.

Meer achtergrondinformatie

24. Stad met lokale ondernemers

Wat wij willen

1. Betere ondersteuning voor kleine ondernemingen en zelfstandigen

2. Koop lokaal in Gent

3. (Duurzame) bereikbaarheid voor klanten en leveranciers

4. Zorg voor een leefbaar statuut