11. Onderwijs voor de stad
Goed onderwijs is de basis voor de ontwikkeling en ontplooiing van elk kind. Maar ons onderwijssysteem kraakt onder de druk van het lerarentekort, financiële problemen en de hoge prestatiedruk. Er is nood aan verandering en een krachtige aanpak van deze problemen. Gent kan het voortouw nemen en haar stadsscholen verder uitbouwen tot een inspirerend voorbeeld voor het hele land. Scholen waar persoonlijke groei, sociale vorming en kennis hand in hand gaan. We gooien het roer om en investeren volop in een onderwijs dat iedereen gelijke kansen biedt en ieder kind kan schitteren.
Wat wij willen
1. Armoede en ongelijkheid
- We voeren naast het basisonderwijs ook een maximumfactuur in voor het stedelijk secundair onderwijs. De stad moet er bij de Vlaamse overheid op aandringen dat het hele kleuter-, lager en secundair onderwijs volledig kosteloos wordt.
- We voorzien een brugfiguur in elke school die nauw samenwerkt met de pedagogische begeleidingsdienst, het onderwijscentrum Gent, welzijnsorganisaties en armoedeverenigingen. Samen gebruiken zij hun expertise om armoede op school effectief aan te pakken.
- We zetten deurwaarders aan de deur. We ondersteunen scholen voor het aanbieden van de mogelijkheid om de schoolrekening gespreid en cash te betalen en verbieden het gebruik van incassobureaus.
- We zorgen ervoor dat de voor- en naschoolse opvang betaalbaar blijven. We breiden het aanbod ook uit, houden deze in publieke handen, en zorgen voor begeleiding door gekwalificeerd personeel.
- We zorgen ervoor dat in alle Gentse scholen gratis en toegankelijke menstruatieproducten beschikbaar zijn.
- We bieden gratis, gezonde, warme maaltijden aan op alle scholen.
- Met een centraal aanmeldingsregister garanderen we voor elk kind een plek in een school in de buurt.
Meer achtergrondinformatie
Het huidige OCMW-beleidsplan besteedt al heel wat aandacht aan het versterken van de expertise rond armoede, ook in het onderwijs. Dit is een positieve evolutie, maar veel scholen worstelen nog steeds met de uitwerking van een doordacht armoedebeleid. Het is cruciaal dat scholen beseffen dat ze er niet alleen voorstaan en dat ze meer kunnen doen dan ze soms zelf denken. Er is al heel wat expertise beschikbaar rond de aanpak van armoede op school, zowel bij de pedagogische begeleidingsdiensten en armoedeorganisaties.
We steunen daarom de voorstellen van armoedeorganisaties om scholen beter te ondersteunen. Een belangrijke maatregel hierbij is het invoeren van een maximumfactuur voor het stedelijk secundair onderwijs. De stad moet bij de Vlaamse overheid aandringen om het hele kleuter-, lager en secundair onderwijs volledig kosteloos te maken. Dit zou een grote stap zijn in het toegankelijk maken van onderwijs voor iedereen.
Daarnaast kiezen we ervoor om in elke school een brugfiguur te voorzien die nauw samenwerkt met de pedagogische begeleidingsdienst, het onderwijscentrum Gent, welzijnsorganisaties en armoedeverenigingen. Deze samenwerking kan de expertise bundelen om armoede op school effectief aan te pakken. Het systeem van brugfiguren heeft al bewezen waardevol te zijn in het versterken van de band tussen ouders en scholen.
We zetten deurwaarders aan de deur en ondersteunen scholen bij het aanbieden van de mogelijkheid om de schoolrekening gespreid en cash te betalen. Het gebruik van incassobureaus moet verboden worden om de financiële druk en stress op gezinnen te verlichten.
Wat betreft de voor- en naschoolse opvang, pleiten we ervoor dat deze betaalbaar blijft en verder uitgebreid wordt. We draaien de prijsverhogingen terug. Het aanbod moet in publieke handen blijven en verzorgd worden door gekwalificeerd personeel, zoals monitoren die een relevante opleiding hebben gevolgd, zoals de nieuwe HBO5-opleiding buitenschoolse kinderopvang.
Verder willen we ervoor zorgen dat in alle Gentse scholen gratis en toegankelijke menstruatieproducten beschikbaar zijn. Dit is een basisvoorziening die elke school zou moeten aanbieden om gelijke kansen voor alle leerlingen te waarborgen. Het bestaande proefproject, op voorstel van de PVDA, breiden we verder uit.
We willen ook gratis, gezonde, warme maaltijden aanbieden aan alle kinderen in het stedelijk onderwijs. Dit zou niet alleen bijdragen aan de gezondheid van de kinderen, maar ook aan hun leerprestaties en algemene welzijn.
Met een centraal aanmeldingsregister garanderen we voor elk kind een plek in een school in de buurt.
2. Diversiteit
- We investeren fors in de versterking en uitbreiding van OKAN-klassen, zodat anderstalige nieuwkomers een eerlijke kans krijgen op integratie en kwaliteitsvol onderwijs.
- We kiezen voor actief pluralisme door de dialoog tussen verschillende levensbeschouwingen en overtuigingen te stimuleren.
- We investeren in een sterke kennis van het Nederlands in de klas, met extra aandacht voor taalondersteuning, terwijl we de thuistaal van kinderen positief benaderen om hun motivatie en schoolprestaties te verhogen.
- We verhogen ouderparticipatie, met extra inzet voor anderstalige ouders, zodat zij meer betrokken raken bij het schoolgebeuren van hun kinderen.
- We behouden de openheid naar hoofddoeken in het stedelijk onderwijs en promoten dit bij de scholen van andere koepels.
Meer achtergrondinformatie
Wij kiezen voor verbindend onderwijs en zetten ons in om elk kind gelijke kansen te bieden. In dat kader pleiten we ervoor om de thuistaal een respectvolle plaats te geven op school en het gebruik ervan zeker niet te bestraffen op de speelplaats. Een goede kennis van het Nederlands blijft erg belangrijk, en Nederlands is de instructietaal op school. Toch geloven we dat door erkenning te geven aan identiteit, waarvan de moedertaal een belangrijk onderdeel is, we meer verbinding kunnen creëren. Kinderen zullen met meer motivatie Nederlands leren en zich minder afgewezen voelen wanneer hun achtergrond erkend en gerespecteerd wordt. Bovendien kan de thuistaal worden ingezet als hulpmiddel bij het verwerven van het Nederlands.
We investeren fors in de versterking en uitbreiding van OKAN-klassen, zodat anderstalige nieuwkomers een eerlijke kans krijgen op integratie en kwaliteitsvol onderwijs. Een sterke kennis van het Nederlands in de klas is essentieel, en daarom besteden we extra aandacht aan taalondersteuning, terwijl we de thuistaal van kinderen positief benaderen om hun motivatie en schoolprestaties te verhogen.
Actief pluralisme is voor ons van groot belang. We kiezen ervoor om de dialoog tussen verschillende levensbeschouwingen en overtuigingen te stimuleren. Door de diversiteit in afkomst, overtuiging, cultuur en beleving zichtbaar te maken in onze scholen, bieden we kansen om hierover in gesprek te gaan. Dit helpt leerlingen om empathie te ontwikkelen en samen te leren leven. Het is een actieve erkenning van de superdiversiteit in de school en in de stad.
We verhogen ook de ouderparticipatie, met extra inzet voor anderstalige ouders, zodat zij meer betrokken raken bij het schoolgebeuren van hun kinderen. Een sterke band tussen ouders en school is essentieel voor het succes van de kinderen.
Tot slot behouden we de vrijheid voor het dragen van hoofddoeken in het stedelijk onderwijs. Wat er in je hoofd zit is belangrijker dan wat je op je hoofd draagt. We moedigen andere onderwijsnetten aan om dezelfde openheid te tonen, en geen drempels op te werpen voor mensen vanwege hun levenskeuzes en religieuze overtuigingen.
3. Brede school
- We zorgen dat onze scholen verbonden zijn met de wijk en dat de wijk een rol speelt in onze scholen, door infrastructuur en lokalen beschikbaar te stellen voor lokale (jeugd)organisaties en verenigingen.
- We nemen de zorgen van scholen zo veel mogelijk uit handen en bieden vanuit de stad ondersteuning om dit mogelijk te maken.
- We verruimen het aanbod van cultuur en sport in en rond de school en zorgen voor een betere verbinding.
- We investeren samen met de Vlaamse overheid in de renovatie en bouw van energiezuinige en kwaliteitsvolle schoolinfrastructuur.
Meer achtergrondinformatie
We streven ernaar dat onze scholen sterk verbonden zijn met de wijk waarin ze zich bevinden. Scholen moeten niet alleen plaatsen zijn waar leerlingen kennis opdoen, maar ook waar de hele gemeenschap samenkomt. Daarom stellen we de infrastructuur en lokalen van scholen beschikbaar voor lokale jeugdorganisaties en verenigingen. Door de school als een centrale plek in de wijk te positioneren, versterken we de banden tussen leerlingen, ouders en de bredere gemeenschap. Dit creëert niet alleen meer betrokkenheid, maar ook meer mogelijkheden voor jongeren om actief deel te nemen aan hun buurt.
Om dit mogelijk te maken, nemen we de zorgen van scholen zo veel mogelijk uit handen. Vanuit de stad bieden we actieve ondersteuning om scholen te ontlasten, zodat zij zich kunnen concentreren op hun kerntaken: onderwijs geven en leerlingen begeleiden. We zorgen ervoor dat scholen de middelen en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben, van administratieve hulp tot logistieke ondersteuning, zodat ze met vertrouwen de verbinding met de wijk kunnen aangaan.
Daarnaast verruimen we het aanbod van cultuur en sport in en rond de school. Door nauwe samenwerking met lokale sportclubs, culturele organisaties en verenigingen, zorgen we ervoor dat leerlingen toegang hebben tot een breed scala aan activiteiten. Dit niet alleen binnen de schooluren, maar ook daarbuiten. Door deze verbindingen te versterken, maken we van de school een plek waar leerlingen zich op alle mogelijke manieren kunnen ontwikkelen, zowel fysiek als creatief.
Ten slotte zorgen we ervoor dat schoolbesturen sneller over de nodige middelen kunnen beschikken voor renovaties en verbeteringen van de schoolinfrastructuur. We beseffen dat een veilige, moderne en goed onderhouden leeromgeving essentieel is voor het welzijn en de prestaties van leerlingen. Door het proces voor het verkrijgen van renovatiebudgetten te versnellen, kunnen scholen sneller inspelen op dringende behoeften en hun gebouwen up-to-date houden.
4. Veelzijdigheid
- We zetten in op een veelzijdige basisvorming die grotendeels gemeenschappelijk is tot 16 jaar. We pleiten op Vlaams niveau om de studiekeuze uit te stellen tot 16 jaar. We herwaarderen technische en beroepsvakken.
- Er gaat evenveel aandacht naar handvaardigheden, lichamelijke opvoeding, sport, muzikale en beeldende vorming en expressie binnen de uren van het dagonderwijs.
- Het deeltijds kunstonderwijs verlaagt haar drempels zodat alle leerlingen de kans krijgen om hun talenten daar verder uit te diepen.
- We zorgen dat schoolzwemmen opnieuw haalbaar wordt voor alle jaren van de lagere school. We zorgen voor meer zwemwater voor schoolkinderen, door het verruimen van de openingsuren in de bestaande zwembaden en het bijbouwen van een nieuw openbaar zwembad.
Meer achtergrondinformatie
Onderzoek na onderzoek toont aan dat het Vlaamse onderwijs er niet in slaagt de sociale kloof te dichten. In ons land moet je al op elf of twaalf jaar beslissen wat je later wil worden. Vanaf dat moment word je ingedeeld in een A-stroom of B-stroom. Door deze veel te vroege schoolkeuze krijg je vooral een sociale selectie, op basis van de sociale positie van de ouders. Heel wat talenten worden daardoor verspild, niet alleen intellectueel maar ook manueel. Het is perfect mogelijk dat de zoon van een dokter uitblinkt in praktische vaardigheden en een schitterende garagist, kapper of schrijnwerker zou kunnen worden. Elke job die met liefde en kunde wordt uitgevoerd is even waardevol.
Op Gents niveau nemen we het voortouw en zetten we stappen in de richting van een veelzijdige basisvorming die grotendeels gemeenschappelijk is tot zestien jaar. Alle leerlingen krijgen een stevige basis van kennis en vaardigheden waarop ze verder kunnen bouwen. Zij krijgen ook veel meer kansen om te ontdekken waar hun talenten, interesses en voorkeuren juist liggen. Ze kunnen keuzevakken volgen die daarbij aansluiten en hun talenten verder ontwikkelen.
Daarnaast herwaarderen we in het onderwijs de verwerving van handvaardigheden, lichamelijke opvoeding, sport, muzikale en beeldende vorming. We vinden het essentieel dat alle leerlingen de kans krijgen om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen, ongeacht hun achtergrond. Daarom pleiten we er ook voor dat het deeltijds kunstonderwijs haar drempels verlaagt, zodat alle leerlingen de kans krijgen om hun talenten verder uit te diepen.
Bovendien zetten we ons in om schoolzwemmen opnieuw haalbaar te maken voor alle jaren van de lagere school. We werken een plan uit om meer zwemwater voor schoolkinderen te voorzien. Daarbij verruimen we de openingsuren in de bestaande zwembaden en maken we werk van meer openbare zwembaden.
5. Werk
- We draaien de besparingen op poetspersoneel in het onderwijs terug, garanderen voldoende uren voor het administratief personeel en voorzien extra middelen vanuit de stad voor zorgleerkrachten
- Als centrumstad dringen we bij de Vlaamse overheid aan op extra onderwijsfinanciering, terwijl we zelf ook investeren in betere omkadering.
- We zetten een ondersteuningsplatform op poten om nieuwe leerkrachten en zij-instromers beter te kunnen ondersteunen.
- We verkleinen de maximale klasgrootte in het stedelijk onderwijs waar mogelijk en ontwikkelen een plan om dit stapsgewijs overal in te voeren, waarbij we rekening houden met de nood aan extra personeel.
Meer achtergrondinformatie
Leerkrachten zijn de brandstof van ons onderwijssysteem. Zonder een leraar voor de klas is goed onderwijs niet mogelijk. Om kwalitatief onderwijs te bieden, moeten we niet alleen meer leerkrachten aantrekken, maar hen ook voldoende ondersteunen en hun werklast verlagen. Het is duidelijk dat de huidige middelen daarvoor te laag zijn, zeker wanneer de eisen en noden van het onderwijs blijven toenemen.
In 2024 besliste het Gentse stadsbestuur om te besparen op administratief personeel. Dit is onaanvaardbaar, en draaien we onmiddellijk terug, net als de besparingen op het poetspersoneel. Daarnaast trekken we de budgetten voor het aanwerven van zorgleerkrachten en andere ondersteunende medewerkers direct op. Hiermee verlagen we de werklast van leerkrachten en zorgen we voor een beter leerklimaat voor onze leerlingen. Als centrumstad nemen we onze verantwoordelijkheid om bij de Vlaamse overheid aan te dringen op extra financiering voor onderwijs. Tegelijkertijd investeren we als stad zelf in een betere omkadering van onze scholen.
1 op de 3 startende leerkrachten stopt in het onderwijs na vijf jaar. Velen geven aan dat ze de werkdruk niet aankunnen, maar ook dat de begeleiding voor de job onvoldoende is. Daarom richten we als stad een ondersteuningsplatform op dat specifiek gericht is op het begeleiden van nieuwe leerkrachten en zij-instromers.
Om elk kind te laten excelleren, zijn kleinere klassen essentieel. We verkleinen de maximale klasgrootte in het stedelijk onderwijs waar mogelijk en ontwikkelen een plan om dit stapsgewijs overal in te voeren. Hierbij houden we rekening met de nood aan extra personeel, zodat deze maatregel ook in de praktijk haalbaar is.