7. Gezonde stad

Er is een grote toename aan mentale problemen bij de Gentenaars in het algemeen, maar zeker ook bij de meer kwetsbare burgers, door de toename van armoede in onze stad. Zij stoten op lange wachtlijsten voor geestelijke gezondheidszorg. De terugbetaling voor private psychologen is nog te beperkt en daardoor onbetaalbaar voor velen. Er zijn te weinig conventie uren beschikbaar (waar je aan een goedkoper tarief van elf of vier euro terecht kunt bij een psycholoog). Bij de centra voor geestelijke gezondheidszorg zijn wachtlijsten. Door te investeren in de mentale gezondheid van onze burgers voorkomen we veel ergere problemen in de toekomst, op alle levensdomeinen (werk, school, welzijn in gezinnen, etc). Deze mentale gezondheidscrisis is een systeemcrisis, door ons armoedebeleid hopen we de maatschappelijke oorzaken van deze toename aan psychische problemen aan te pakken.

We willen een voltijdse eerstelijnspsycholoog voorzien in elk wijkgezondheidscentrum zodat er in elke wijk gratis psychologische zorg beschikbaar is. Ook bewoners van de wijk die niet zijn ingeschreven in het wgc zijn welkom bij deze psycholoog, alsook mensen zonder verblijfsdocumenten. 

In enkele WGC’s waren er de afgelopen jaren relance psychologen betaald door het OCMW aan het werk. Gedurende de drie jaar dat dit project liep, hadden ze lange wachtlijsten, het project legde mooie resultaten voor. De vijf psychologen slaagden erin om de meest kwetsbare Gentenaars gratis psychologische zorg te verlenen en de wijkgezondheidscentra waren erg tevreden over de samenwerking. Toch werd het project stopgezet in december 2023. Een onbegrijpelijke beslissing, die we willen terugdraaien. Deze investering in de mentale gezondheid van de meest kwetsbaren is een belangrijke preventieve maatregel.

Daarbij moet er ook speciale aandacht zijn voor het mentaal welzijn onder jongeren aangezien deze in de nasleep van de COVID-crisis aangeven meer mentale problemen te hebben. De stad moet de wijkgezondheidscentra ondersteunen in het aanbieden van gratis psychologische hulp aan jongeren, bijvoorbeeld door het in dienst nemen van eerstelijnspsychologen. Maar ook het uitbreiden in de uren van de geconventioneerde psychologen, die gratis zijn voor iedereen die jonger is dan 24 jaar, is daarin een belangrijke stap in de preventie van mentale problemen bij jongeren. Een sterk team op elke school van leerkrachten, zorgleerkrachten, begeleiders en brugfiguren zorgt voor een warme omkadering voor elke jongere en zal snel zullen aanvoelen wanneer iemand zich niet goed in zijn vel voelt.

Samen met de bovenlokale overheid pakken we de wachtlijsten voor opname aan.

Tenslotte zorgen we voor een sensibiliseringscampagne op stadsniveau over mentale gezondheid, om zo het taboe te doorbreken en het aanbod bekend te maken.

Er is een groeiende groep ouderen in onze stad. Velen verkeren in een sociaal en financieel kwetsbare positie. Voor hen zijn er onvoldoende voorzieningen in Gent. Hun wens is meestal om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te kunnen wonen. Door meer te investeren in de lokale dienstencentra kunnen we dit mogelijk maken.

Voor wie thuis wonen geen optie meer is, willen we een kwaliteitsvol alternatief bieden. We investeren in publieke rusthuizen en sociale assistentiewoningen. Er mag in Gent geen plaats meer zijn voor privébedrijven die winst maken op de kap van onze ouderen. Het huidige stadsbestuur geeft de private sector nu vrij spel. Grote groepen mogen volop rusthuizen en serviceflats bouwen in onze stad. Deze privé voorzieningen hebben maar één doel: winst maken op de rug van onze ouderen. De ligdagprijzen zijn er torenhoog, Met het absolute minimum aan personeel kan alleen een minimale zorg gegeven worden. De winst gaat naar de aandeelhouders, de verliezers zijn de ouderen en hun familie.

Wij willen dat Gent haar verantwoordelijkheid neemt, er kan geen plaats zijn voor winstbejag op de kap van onze ouderen. Wij gaan voor investeringen in publieke rusthuizen en sociale assistentiewoningen. Dit uitbouwen zal eerst gebeuren in de wijken met de grootste noden.

De huidige prijs van een verblijf in een OCMW rusthuis in Gent bedraagt meer dan € 2000 per maand. Een dag in een woonzorgcentrum van Stad Gent verblijven kost 66,80 euro. De dagprijs is op zes jaar tijd tien euro duurder geworden, een stijging met maar liefst zeventien procent. Zelfs een OCMW-rusthuis is zo dus onbetaalbaar geworden met een doorsnee pensioentje. Dit is onaanvaardbaar! De verhogingen in de dagprijs van de afgelopen legislatuur zijn een gevolg van de besparingen. Schepen Coddens beweerde dat dit komt door de Vlaamse wetgeving, omdat er mag geïndexeerd worden… maar dit moét helemaal niet. Het is een politieke keuze om een prijsverhoging door te voeren.

Bovendien werd ook op de kwaliteit van de zorg bespaard, bijvoorbeeld door het budget van de voeding van de 800 bewoners van de rusthuizen met 63.000 euro per jaar te verminderen. Deze bewoners hebben recht op kwalitatieve maaltijden, de besparing hierop moet worden teruggedraaid. Cruciaal voor de tevredenheid en het welzijn van de bewoners is dan ook dat hun mening op dit vlak gevraagd wordt voordat er wijzigingen in het aanbod gebeuren.

Boven op de dagprijs komen nog supplementen en kosten voor diensten die worden aangeboden in de OCMW-woonzorgcentra. Dat gaat bijvoorbeeld over de kosten voor thuiszorg en medicatie die de bewoners nodig hebben. Maar het gaat bijvoorbeeld ook over de kosten voor deelname aan activiteiten. Zo moeten bewoners van een OCMW-woonzorgcentrum betalen om gezelschapsspelen of petanque te kunnen spelen. Deelname aan een bingo kan bijvoorbeeld tot tien euro kosten, een fietstochtje of wandeling kost dan weer drie euro. Het maken van een kopie kan dan weer twee euro kosten. Zo lopen de kosten vaak hoog op per maand. Ouderen kampen vaak met eenzaamheid of voelen zich slecht in hun vel. Ontspanning en ontmoeting is cruciaal voor het mentaal welzijn. Daarom wil de PVDA dat daar geen extra kosten voor aangerekend worden.

Met de PVDA eisen we een maximumprijs voor rusthuizen: de rusthuisfactuur zou nooit meer mogen bedragen dan het pensioen, alles inbegrepen. Dat is een eis op Vlaams niveau, maar ook de stad moet hier hun verantwoordelijkheid nemen en de rusthuisprijzen bevriezen in plaats van besparingen af te wentelen op gepensioneerden.

Wij eisen dat de stad haar eigen aanbod van voorzieningen voor ouderen meer uitbouwt en deze aan betaalbare prijzen aanbiedt. De stad gaat anders zelf de weg op van de commercialisering, in plaats van te kiezen voor een kwaliteitsvol en betaalbaar aanbod. Door een degelijk publiek alternatief uit te bouwen kan er worden ingegaan tegen de private ketens van rusthuizen die alleen het maken van winst op het oog hebben. Via openbare aanbestedingen (het kiwimodel) drukken we de prijs voor verzorgingsmateriaal zoals pampers, wondzorgmateriaal en medicatie. We garanderen voldoende verzorgend personeel, boven de opgelegde personeelsnorm dus. Daarnaast moet er in elke voorziening minstens één ergo- en één kinesitherapeut zijn om te zorgen voor voldoende beweging en activiteiten voor de bewoners. We voorzien ook in therapeuten die waken over het mentaal welzijn. We garanderen vaste contracten voor rusthuispersoneel.

Daarnaast moet er meer geïnvesteerd worden in warme omkadering thuis, zodat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. De besparing van het stadsbestuur in 2022 op de tijdelijke overbruggingshulp van de lokale dienstencentra schroeven we terug. Deze mensen worden ingezet om kortdurende thuishulp te bieden aan kwetsbare ouderen. Dit is cruciaal door de lange wachttijd in de reguliere thuishulpdiensten. Deze zorgkundigen zijn ingebed in de wijk en voor de ouderen van onschatbare waarde. Ze zijn vaak de eerste hulpverleners die worden toegelaten door de ouderen bij hen thuis, aangezien ze uit hun vertrouwde dienstencentrum komen.

Wij willen dat elk LDC twee zorgkundigen in dienst heeft om bij de ouderen kortdurend hygiënische en praktische ondersteuning thuis te bieden, bijvoorbeeld na een ziekenhuisopname. Deze zorgkundigen zijn een noodzakelijke hulpbron voor de antenne medewerkers, psychologen, ergotherapeuten en maatschappelijk werkers van de lokale dienstencentra. Ze zijn ook een belangrijke partner voor de reguliere thuishulpdiensten.

Samen zorgen ze ervoor dat ouderen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen, in hun vertrouwde omgeving, met voldoende ondersteuning. Hun teams bieden deze cruciale hulp aan huis aan de meest kwetsbare ouderen, met bijzondere aandacht voor mensen die recent hun partner verloren, mantelzorgers en mensen met dementie. Het probleem van eenzaamheid bij deze doelgroep kan door de lokale dienstencentra mee ondervangen worden. Hun werking biedt activiteiten, ontspanning, warme maaltijden, kans tot ontmoeting, psychische en praktische ondersteuning.

Daarnaast zal het inzetten op wijkgezondheidscentra ervoor zorgen dat kwetsbare ouderen die nog thuis kunnen wonen voldoende zorg krijgen. Verder willen we investeren in het toegankelijker maken van de stad en het openbaar vervoer uitbouwen. We willen ook inzetten op het uitbouwen van ontmoetingsplaatsen voor ouderen aan een sociaal tarief. Momenteel kost een dag doorbrengen in zo’n OCMW dagverzorgingscentrum 28,96 euro (maaltijd en vervoer bij gerekend), een te grote kost voor ouderen die het financieel moeilijk hebben.

Met de PVDA willen we Gentse ziekenhuizen uitbouwen tot een net van volwaardige buurtziekenhuizen, die betaalbare en kwaliteitsvolle zorg bieden.

Gent telt vier grote ziekenhuizen, iedere Gentenaar die meer gespecialiseerde gezondheidszorg nodig heeft kan dit daar dan ook krijgen. Maar een ziekenhuisopname blijft een zeer dure aangelegenheid voor de patiënt. Door de concurrentie tussen de ziekenhuizen is er een steeds grotere druk om winst te genereren door bijvoorbeeld overbodige onderzoeken en hoge ereloonsupplementen, dit gaat ten koste van de patiënt en de sociale zekerheid. Specialisten draaien mee in dit systeem van winst maken, voor zichzelf en voor het ziekenhuis waarin ze werken. De patiënt wordt verplicht om extra verzekeringen af te sluiten, uit angst voor de factuur na een ziekenhuisopname. Dit alles heeft onze gezondheidszorg tot een systeem van twee snelheden gebracht, waarbij wie kapitaalkrachtig is snel bij de specialist in zijn privépraktijk kan gaan en wie dit niet kan betalen, maandenlang moet wachten op een afspraak met een geconventioneerd tarief. Daarnaast besparen de ziekenhuizen op hun personeel, waardoor ze onder steeds grotere werkdruk komen te staan en de kwaliteit van de zorg eronder lijdt.

Wij zijn van mening dat Gent wel degelijk een impact kan hebben op het beleid binnen deze ziekenhuizen gezien de grote verwevenheid van de Gentse politici in het bestuur van deze voorzieningen. Het Jan Palfijn bijvoorbeeld staat bekend als een sociaal ziekenhuis, waar alle artsen aan geconventioneerde tarieven werken, ze zijn verplicht om zich te houden aan wettelijk vastgelegde tarieven, in akkoord met de ziekenfondsen, een groot contrast met het beleid in andere Gentse ziekenhuizen.

Ondanks deze voorbeeldfunctie binnen het Gentse ziekenhuislandschap is de besparingspolitiek van de afgelopen legislatuur ook voelbaar geweest in het Jan Palfijn. Zo werden de herinneringskosten voor wie een ziekenhuisfactuur te laat betaalt verhoogd. En een auto parkeren werd duurder voor patiënten en bezoekers. Het budget voor nieuw personeel werd “bijgesteld” en de tarieven voor een aantal diensten verhoogd. De Gentse politiek kan in dit ziekenhuis andere keuzes maken om ervoor te zorgen dat alle Gentse burgers daar blijvend terecht kunnen voor kwaliteitsvolle en betaalbare zorg.

Kiezen voor een ander soort ziekenhuis, waarbij patiënten geen schrik moeten hebben voor hun factuur na een opname, is een politieke keuze die wij zullen maken. Want er zijn alternatieven mogelijk, bijvoorbeeld door het veralgemenen van het derdebetalerssysteem hoeft geen enkele patiënt nog schrik te hebben voor zijn ziekenhuisfactuur. Betaling van artsen gebeurt dan rechtstreeks via de ziekenfondsen. Wie hoog opgelopen facturen onmogelijk kan betalen krijgt geen incassobureau of deurwaarder over de vloer maar een maatschappelijk werker die een afbetalingsplan mee helpt opzetten. Er kan veel bespaard worden door te werken met het kiwimodel, om zo medisch materiaal (medicatie, verzorgingsmateriaal, toestellen, implantaten) aan te kopen via een openbare aanbesteding. We willen ook snoeien in de toplonen van  specialisten en kaderfuncties en zo voldoende middelen te garanderen voor een goede zorg aan bed. Een dienst met voldoende bezetting wordt een aantrekkelijke plek om te werken voor zorgpersoneel. Daarnaast stellen we vaste contracten voorop, pleiten we voor betere loon- en arbeidsvoorwaarden en investeren we ook in volwaardige jobs voor keuken, logistiek en poetsdiensten.

Daarnaast willen we ingaan tegen de trend om patiënten zo snel mogelijk naar huis te sturen naar een ingreep. Kortdurende opnamen, zonder rekening te houden met de draagkracht van de patiënt en zijn omgeving, zijn nefast voor de gezondheid. Patiënten worden slechts ontslagen als ze in staat zijn om terug thuis te zijn. Dit zal ook de druk op de eerste lijn in Gent verlagen. We pleiten ook voor intercultureel bemiddelaars, tolken in elk ziekenhuis om zo cultuursensitieve zorg te bieden. Ook de raden van bestuur van deze ziekenhuizen moeten divers zijn, om zo de diversiteit van de patiëntenpopulatie beter te vertegenwoordigen.

We verzetten ons tegen de commercialisering van zorginstellingen en ziekenhuizen. Instellingen met privé-investeerders zoals het Forensisch Psychiatrisch Centrum ondermijnen de kwaliteit van de zorgverlening.

Wie een tandartsbezoek nodig heeft zal het al gemerkt hebben, er is in bijna alle Gentse tandartspraktijken een patiëntenstop. Er zijn lange wachtlijsten, mondzorg is steeds ontoegankelijker aan het worden. Tandzorg is erg duur in België, zo komen we ook hier in een klassengeneeskunde terecht. Wie opgroeit in een gezin met middelen, kan bij de orthodontist door een beugel een perfect gebit krijgen. Wie hier geen geld voor had of waar ouders niet de ruimte hadden om naar de vele afspraken te gaan met hun kind, zal dit voor de rest van hun leven tonen door een scheef gebit. Mensen met een minder mooie glimlach schamen zich daar vaak over en hebben minder zelfvertrouwen. Bovendien kunnen onbehandelde tandproblemen tot veel grotere gezondheidsproblemen leiden.

We brengen het probleem van de groeiende wachtlijsten bij de tandartsen in kaart en stellen een actieplan op. We willen dat elke Gentenaar toegang heeft tot degelijke mondzorg. De huidige campagne rond mondzorg van de stad willen we blijven voortzetten. Zo zijn de gratis tandcontroles voor twee- tot vierjarigen bij Kind en Gezin een prachtig initiatief. Maar we willen dit uitbreiden naar de hele bevolking. In de buurtziekenhuizen, scholen en de wijkgezondheidscentra organiseren we een aanbod voor jaarlijkse tandcontrole door geconventioneerde tandartsen die zich aan de RIZIV-tarieven houden. We bereiden de werking van de gezondheidspromotoren van de WGC’s uit, zij organiseren elk jaar in maart de “maand van de tand”, waar ze onder andere gratis pakketjes met tandenborstels en tandpasta uitdelen.