Jongeren verdienen hun plaats in de stad. Ze zijn experts bij uitstek over de plek waar ze wonen, leren en zich amuseren. Daarom kunnen we, door hen aan het woord te laten, een schat aan voorstellen en engagement aanboren. Als het gaat over inspraak, ontspanning en welzijn van jongeren, neemt het jeugdwerk natuurlijk een cruciale plaats in. ‘Plaats’ moeten we hier ook letterlijk nemen: jongeren hebben meer groene, openbare ruimte nodig. Plaats om bij elkaar te komen en zich uit te leven. Daarnaast willen we voor jongeren de drempels verlagen voor deelname aan sport, spel en cultuur.
Gent is een jonge stad. 1 op 5 Gentenaars is jonger dan 30. Deze Gentse jongeren zijn een diverse groep, met veel verschillende achtergronden. Al deze jongeren samen zijn de toekomst van onze stad en allemaal verdienen die hun plaats in de stad. Allemaal zijn het burgers in volle ontwikkeling, met dromen en barstensvol ideeën. Ideeën over hun toekomst, maar ook over de stad waarin ze leven. En over de buurt waar ze wonen, leren en hun vrienden ontmoeten. Het zijn allemaal jongeren die recht hebben op sport en ontspanning, op een veilige stad, op onderwijs, op cultuur, op werk. Nu verliezen we heel veel potentieel in deze stad. Veel jongeren vallen uit de boot. In de Blaarmeersen overleed Jordy in een tentje. Dat is symptomatisch voor de tragische situaties die zich voordoen, ook in onze stad. Als we willen vermijden dat er meer Jordy’s komen, moeten we massaal inzetten op de jeugd en een sociale stad.
Inspraak
Jongeren kennen vandaag te weinig inspraak in de stad. Inspraak blijft weggelegd voor wie de weg doorheen de wirwar van stedelijke structuren op eigen houtje afgelegd krijgt. Het is vaak niet duidelijk voor jongeren waar ze hun mening kunnen geven en op welke manier ze kunnen bijdragen aan de stad.
Wie jonger is dan 18 kan zelfs bij de verkiezingen zijn of haar stem niet laten gelden. En studenten die in Gent studeren maar buiten de stad wonen, al evenmin. Er is een mindshift nodig om hen bij het uitstippelen van het stedelijk beleid aan bod te laten komen. Want los van alle formele vormen van inspraak: vertrouwen is het eerste. Om je te kunnen uitspreken, moet er ook geluisterd worden. Dat vraagt om een open houding van beleidsmakers. Die moeten beseffen dat jongeren experts zijn over hun buurt of school. Democratie is tweerichtingsverkeer: verwacht niet alleen dat jongeren zelf hun weg vinden, maar ga ook actief naar hen toe. In Nieuw Gent werd door een reeks sociale organisaties een jongerenparlement op poten gezet met de lokale jeugd. Het project moet momenteel on hold gezet worden omdat de financiële middelen niet toereikend zijn. Dit soort projecten moet gestimuleerd en gesteund worden. Jongeren mee laten denken over de stand werkt emancipatorisch en helpt onze stad vooruit.
Met die ingesteldheid kan een stadsbestuur jongeren op allerlei manieren aan bod laten komen. In de eerste plaats via de structurele inspraakorganen, zoals de jeugdraden. Die moeten uitgroeien tot volwaardige jongerenvertegenwoordigingen. Voorwaarden daarvoor zijn: professionele ondersteuning en respect en waardering vanwege het beleid. Daarom moet de jeugdraad initiatiefrecht krijgen in de gemeenteraad. Dan kunnen ook de jongeren punten op de agenda zetten.
Ook wie geen rechtstreekse lijn heeft naar de jeugdraad, moet haar of zijn ideeën op tafel kunnen leggen. Daar is een open, digitaal instrument voor nodig, waarmee jongeren hun vragen en voorstellen kunnen naar voren brengen en daar steun van andere jongeren voor kunnen krijgen. De stedelijke diensten engageren zich elke vraag te beantwoorden en voorstellen die de steun krijgen van voldoende jongeren, te behandelen.
Het stedelijk jeugdbeleid moet verankerd zijn in de jongerenwereld. Daarvoor kan het beleid steunen op het jeugdwerk en op banden in het onderwijs. Dan kunnen jongeren gehoord worden als er veranderingen op til zijn in hun buurt, maar ook om beleid bij hen af te toetsen. Zonder sterk jeugdwerk kan het beleid doorgedreven inspraak van jongeren niet realiseren.
Jeugdwerk
Jeugdverenigingen doen vandaag in onze stad schitterend werk. We hebben het dan over het professionele jeugdwerk dat zich met vaste medewerkers in dienst vooral richt op de maatschappelijk meer kwetsbare jongeren; maar ook over vrijwillig jeugdwerk – de jeugdbewegingen. Die bezorgen duizenden jongeren elk weekend en elke zomer de tijd van hun leven. Het jeugdwerk is voor veel jongeren hun tweede thuis, een plek waar ze zich veilig voelen, vrienden maken en kunnen groeien. Het jeugdwerk haalt jongeren uit hun isolement, doet hen open bloeien en zet hen op weg naar hun eerste job. Alle Gentse jongeren hebben recht op zo’n tweede thuis. Tijd om nog meer te investeren in alle verschillende vormen van jeugdwerk die onze stad zo nodig heeft.
Het professionele jeugdwerk moet weer meer middelen krijgen. Om werkingen uit te breiden en om met jeugdwerkers de hulpvragen van jongeren te kunnen beantwoorden. Maar ook om werkingen op te starten in wijken en buurten waar ze vandaag nog niet (genoeg) bestaan. Het vrijwillige jeugdwerk helpen we vooral met ondersteuning bij het vinden en vormen van hun ruggengraat: de vrijwilligers die zich dag in dag uit engageren voor hun jeugdbeweging. Maar we verlenen ook steun voor een degelijke infrastructuur voor de jeugdbewegingen.
Wonen
Het is voor veel jongeren onbetaalbaar geworden om in Gent te wonen. De prijzen worden alsmaar hoger. Een groot probleem voor jongeren is de prijs van koten in Gent. Veel jongeren komen in Gent studeren. Het is noodzakelijk voor een groot deel van deze jongeren om over een kot te beschikken in Gent. Momenteel zijn er veel te weinig homes van de universiteit beschikbaar waardoor steeds meer studenten naar de private huurmarkt moeten trekken. Dat zorgt ervoor dat de prijzen daar blijven stijgen. Een kot van 22 vierkante meter kost ondertussen al meer dan 350 euro per maand! De stijgende prijs van de studentenkamers zorgt er ook voor dat Gentenaars uit de markt geprijsd worden. De stad moet hier de woningmarkt terug in handen nemen. Er moet in samenwerking met de universiteit een grootschalig project komen dat inzet op de massale bouw van nieuwe studentenhomes. Ook de bestaande homes, soms in lamentabele staat, moeten gerenoveerd worden. De woningmarkt moet ook in handen genomen worden zodat jonge Gentenaars een deftige woning kunnen vinden in Gent, momenteel vaak onhaalbaar.
Armoede
Het jeugdwerk is een onmisbare schakel in de strijd tegen kansarmoede, maar die strijd heeft meer nodig dan alleen jeugdwerkers. Veel jongeren hebben geen toegang tot boeken of tijdschriften. Te veel jongeren maken hun huiswerk op hun gsm, bij gebrek aan een computer of internet. Armoede is een van de belangrijkste bekommernissen van onze jongeren. Dat blijkt ook uit onze Grote Bevraging bij meer dan 4000 Gentenaars, waaruit armoede als belangrijkste thema naar voor kwam. Het overlijden van Jordy in een tentje in de Blaarmeersen moet een wake up call zijn voor de sociale ramp die elke dag plaatsvindt in onze stad. Buurtwerkers getuigden in De Morgen over de dramatische situaties die ze elke dag opnieuw zien in onze stad: “In zijn sociale woning zoek ik Jean-Pierre (52 jaar) op. Hij komt enkel buiten om boodschappen te doen en heeft met niemand nog contact; geen familie, geen vrienden, geen buren. Met Alina (22 jaar) die in een kapotte caravan leeft, tracht ik gratis schoentjes te scoren voor haar twee dochters want ze lopen nu op blote voeten. Ik moet ook dringend op zoek naar de verdwenen Amadi (65 jaar), want de winkeletalage waar hij geregeld slaapt is opgeruimd en dat is geen goed teken.”
De aanpak van de kansarmoede onder jongeren begint bij het verbeteren van de situatie van hun ouders. Maar er zijn ook specifieke acties nodig, gericht op de jongeren zelf: een laagdrempelig aanbod voor sport, spel en cultuur en voor digitale diensten bijvoorbeeld. Bibliotheken moeten ook in het weekend een volledige dag open zijn. Er is ook ondersteuning in het onderwijs en begeleiding bij het zoeken naar werk nodig. Een van de grootste troeven van onze stad is het hoger onderwijs. Toch vinden vele jongeren uit onze stad de weg niet naar het hoger onderwijs. De stad moet voor de nodige begeleiding en omkadering zorgen zodat jongeren uit Gent zich ook kunnen ontplooien in het hoger onderwijs dat onze stad rijk is. Veroveren jongeren een positief toekomstperspectief, dan kunnen ze hun leven in handen nemen. We moeten koste wat het kost vermijden dat jongeren terechtkomen in een situatie zonder job of opleiding. Hier draagt ook de stad een verantwoordelijkheid.
Steeds meer jongeren hebben last van psychologische problemen. Jongeren die in armoede leven hebben nog vaker last van psychologische problemen en voor hen is de stap naar professionele hulp vaak nog veel groter. We moeten jongeren deze hulp gratis aanbieden. De projecten in wijkgezondheidscentra hieromtrent zijn heel bemoedigend en moeten door de stad ondersteund worden. In elke wijk moeten jongeren op de hoogte zijn waar ze terecht kunnen met hun problemen en dat gratis.
Ruimte
Veel jongeren snakken naar meer groen, naar meer parken, naar meer openbare ruimte. Dat moet ook een basispijler van goed jeugdbeleid zijn: meer groen en open ruimte, zeker in dichtbebouwde wijken. Om je vrienden te ontmoeten, te voetballen of gewoon in het gras te liggen, op wandelafstand van je thuis. Die openbare ruimte richten we zo in dat jongeren zich er thuis voelen en we conflicten tussen gebruikers vermijden. Er is een extra aandacht nodig voor de behoeften van meisjes zodat ook zij een plaats hebben in de openbare ruimte. Een open aanbod van sport- en spelactiviteiten nodigt jongeren uit elkaar in die openbare ruimte te ontmoeten.
Verder kan de stad jongeren ook binnen meer plaats geven. Sportzalen zijn vandaag dikwijls volgeboekt. Maar er is ook nood om infrastructuur vrij te gebruiken. En die ligt er na sluitingstijd soms verlaten bij: sportzalen van scholen bijvoorbeeld, maar ook parkings. Met investeringen in conciërges en animatoren kunnen we die ruimtes openstellen en nieuw publiek domein creëren. Door naschoolse activiteiten aan te bieden in de schoolgebouwen zelf, verlagen we voor de leerlingen de drempel om deel te nemen.
Ontspanning
Voor jongeren moet de drempel naar sport en cultuur naar omlaag. De kostprijs verlagen is hier onze eerste maatregel. Als gevolg van de besparingen moesten sport- en dansverenigingen hun lidgelden de laatste jaren verhogen. Om dat te vermijden verhogen we hun werkingsmiddelen. Maar de stad kan ook rechtstreeks tussenkomen als lidgelden een hoge financiële drempel vormen. Fitnessen is een populaire bezigheid en heel gezond als er een goede begeleiding is. Maar fitnesszalen zijn bijna volledig in handen van privé-uitbaters. Die hanteren vaak erg hoge prijzen. Met de uitbouw van publieke fitnessruimtes en de plaatsing van fitnesstoestellen in de openbare ruimte kunnen jongeren goedkoop aan hun conditie werken. Ook dansen zit bij jongeren in de lift. Het meisjesvoetbalproject in de wijk Nieuw Gent toont bovendien aan wat het potentieel onder meisjes is als er een specifieke aandacht voor is. Meisjes willen net zoals jongens graag aan sport doen maar moeten ook de kans krijgen om dit te doen.
Net zoals in Borgerhout moet er een project zoals de Plein Patrons opgestart worden. Jongeren van 16 jaar moeten in elke wijk een opleiding tot steward kunnen volgen en zelf zaken op hun plein in goede banen leiden. Zo bereik je veel beter het doelpubliek en het werkt emancipatorisch voor de jongeren uit de buurt.
Uitgaan en feesten is een deel van de leefwereld van jongeren. Het is van alle tijden dat jongeren graag naar een fuif gaan. Dat is niet altijd even gemakkelijk. In veel wijken is de accommodatie voor fuiven onvoldoende. In de bekendste fuifstraat van Gent, de Overpoortstraat, zijn problemen schering en inslag. De oplossing voor deze problemen is echter geen repressie of overdreven politieaanwezigheid. De problemen in de Overpoort moeten in samenspraak met alle partners aangepakt worden. Wij pleiten voor een project waarbij Gentse jongeren en studenten opgeleid worden tot stewards die als eerste aanspreekpunt gelden bij problemen.
Daarnaast is er ook een speciale aandacht nodig voor het seksisme en racisme in de uitgaanswereld, en zeker in de Overpoort. Nog steeds worden jongeren met een andere huidskleur geweigerd in de cafés en discotheken. Ook het seksisme moet aangepakt worden. Vrouwen voelen zich steeds meer op hun ongemak in de Overpoort en het seksueel grensoverschrijdend gedrag is alomtegenwoordig. Tijd voor een totaalaanpak voor het probleem in de Overpoort dat alle problemen aanpakt in samenspraak met de partners.